گاواژ چیست؟
به زبان ساده، گاواژ یعنی تغذیه کردن فرد بیمار از طریق لوله سوند ) لوله نازک و منعطف به نام سوند دهان-بینی( به معده. کسانی گاواژ میشوند که به هر دلیلی نمیتوانند از طریق دهان و جویدن غذا و نوشیدنی بخورند و به دلیل ناتوانی در خوردن، دچار سوء تغذیه شدید و کاهش وزن و تحلیل عضلات میشوند لذا نیاز به گاواژ کردن دارند.
لاواژ چیست؟
به فرایند تخلیه محتویات معده و شست و شوی معده از طریق لوله سوند، لاواژ گفته میشود.

چه زمانی از لاواژ استفاده میشود؟
لاواژ معمولا بر روی افرادی که سم بلعیده یا مصرف بیش از اندازه دارو یا الکل و … داشته اند استفاده میشود .همچنین برای تمیز کردن دستگاه گوارش قبل از عمل جراحی نیز کاربرد دارد .
تفاوت گاواژ و لاواژ چیست؟
هدف گاواژ تغذیه فرد با لوله (سوند دهانی) است ولی از لاواژ برای خارج کردن سمومی که فرد بلعیده استفاده میشود. از لاواژ برای کنترل خونریزی معده، پیگیری محل خونریزی و جلوگیری از تهوع و استفراغ استفاده میشود.
چه کسانی به گاواژ نیاز دارند؟
- اشخاصی با اختلالات خوردن؛ در اثر وسواس دربارهی شکل بدن، وزن و…. .
- اشخاصی با اختلالات عصبی؛ در اثر بیاشتهایی عصبی.
- اشخاصی با بیماری پیشرفته ایدز؛ ویروس HIV از اشتها جلوگیری میکند و طعم غذا را در دهان بد میکند.
- اشخاصی با سیستیک فیبروزیس؛ در اثر اختلالات گوارشی.
- اشخاصی با آسیبهای خاص مغزی؛ در اثر ناتوانی مغزی.
- اشخاصی با بیماری اسکلروز جانبی آمیوفتریک (Als)؛ در اثر از دست رفتن کنترل عضلات و مشکل در جویدن و بلع.
- اشخاصی با آسیبهای خاص در صورت و مری؛ در اثر ناتوانی مری و یا فک و دهان.
- اشخاصی با بیماریهای تنفسی؛ در اثر مختل شدن بلع، تنگی نفس حاد هنگام غذا خوردن و یا برای سهولت بلع بیمار.
- اشخاصی با جراحی فک و صورت؛ در اثر دوره نقاهت و بسته شدن فک برای جوش خوردن استخوانها.
- اشخاصی با آسیبهای نخاعی؛ در اثر از دست دادن حرکت.
- اشخاصی با نارسایی احتقانی قلب یا سرطان؛ در اثر بیاشتهایی ناشی از این دو بیماری.
- اشخاص باردار دارای اختلال بلع گرفتگی شدید؛ در اثر سوزش معده و درد شدید.
- اشخاص با متابولیسم بسیار بالا (مثل سوختگی شدید)؛ در این موارد فرد تا دو برابر بیشتر از حالت معمول نیاز به کالری و مخصوصا مواد پروتئینی دارد.
- اشخاصی با اختلالات رشد؛ در اثر کاهش اشتها.
چگونه باید گاواژ در خانه را انجام دهیم؟
باید از طریق سوند معده که به معدهی فرد اتصال داده شده او را گاواژ کنیم؛
- ابتدا باید مقدمات کار را فراهم کنیم لذا چند وسیله را کنار دست خودمان میگذاریم که شامل: گوشی پزشکی، حوله، سینی استیل، ظرف استیل مدرج، سرنگ، محلول آماده شده و لیوانی آب است.
- سپس دستهای خود را با دقت و حوصله میشوییم (حدود یک دقیقه). توصیه میشود که از دستکش استفاده شود. فردی که نیاز به گاواژ دارد بایستی حتما در حالت نشسته یا نیمه نشسته باشد. محلول صنعتی یا از پیش آماده شده را کنار دست خودمان میآوریم همزمان باید مطمئن باشیم که لوله سرجایش بوده و جابهجا نشده و همچنین فرد موردنظر تابآوری کافی برای گاواژ و سوند را دارد.
- برای اطمینان سرنگ را باز کرده و آن را به انتهای لوله (قسمتی که بیرون است) وصل میکنیم و منتظر میمانیم.
- اگر مواد از لوله به سرنگ پس داده شود و سرنگ پر شود واین پس دادن مواد معده ادامه داشته باشد نباید گاواژ را انجام بدهیم و بهتر است پس از ادامهدار شدن چند ساعته، حتما موضوع را با پزشک درمیان بگذاریم.